ความเป็นมา

     หลังจากที่องค์การอนามัยโรคประกาศให้โรคโควิด-๑๙ เป็นโรคระบาดร้ายแรง เนื่องจากการแพร่ระบาดที่กระจายไปในหลายประเทศทั่วโลกแล้วนั้น หนึ่งในวิธีการรับมือกับการระบาดคือ Social distance หรือการเพิ่มระยะห่างระหว่างกันในสังคม เพื่อป้องกันการระบาดจากคนสู่คน ซึ่งมาตรการ Social distance นี้ได้ส่งผลอย่างมหาศาลกับทุกวงการทุกภาคส่วน[1]  การระบาดของโควิด-๑๙ ได้ส่งผลต่อสุขภาพจิตของผู้คน บุคลากรสาธารณสุขในแคนาดาถึง ๔๗% ร้องขอการสนับสนุนทางด้านจิตใจ ส่วน ๕๐% ของบุคลากรสาธารณสุขในสาธารณรัฐประชาชนจีนรายงานว่ามีอาการภาวะซึมเศร้า และ ๔๒% ในอิตาลีและสเปน มีผู้ปกครองรายงานว่า ในขณะที่ต้องกักตัวในช่วงที่มีการระบาดของโควิด-๑๙ นั้น เด็ก ๗๗% มีปัญหาเรื่องสมาธิ ๓๙% มีความร้อนรนและหงุดหงิด ๓๘% มีความกังวลใจ และ ๓๑% รู้สึกเหงา การศึกษาในคนหนุ่มสาวที่มีประวัติสุขภาพจิตในสหราชอาณาจักร พบว่า ๓๒% รายงานว่า การระบาดของโควิด-๑๙ ทำให้สุขภาพจิตแย่ลงมาก นอกจากนี้ ๔๕% ของประชาชนในสหรัฐอเมริกาเกิดภาวะเครียดในช่วงการระบาดของโรคโควิด-๑๙ เทดรอส  อัดฮานอม เกเบรเยซุส (Tedros Adhanom Ghebreyesus) อธิบดี WHO กล่าวว่า เป็นที่ชัดเจนว่าความต้องการการดูแลด้านสุขภาพจิตจะต้องได้รับการปฏิบัติเป็นหนึ่งในองค์ประกอบหลักของการรับมือและการฟื้นฟูผลกระทบที่เกิดจากการระบาดของโควิด-๑๙ ซึ่งเป็นความรับผิดชอบร่วมกันของรัฐบาล ภาคประชาสังคม และระบบสหประชาชาติทั้งหมด ความล้มเหลวในการรักษาความเป็นอยู่ที่ดีทางอารมณ์ความรู้สึกของผู้คนจะนำไปสู่ปัญหาทางสังคมและเศรษฐกิจในระยะยาวต่อไป WHO มีข้อเรียกร้องให้แต่ละประเทศหรือพื้นที่มีบริการด้านสุขภาพจิตฉุกเฉิน และการสนับสนุนด้านจิตสังคม ที่ครอบคลุม และเข้าถึงได้ง่าย ให้มีการลงทุนด้านสุขภาพจิตที่สามารถดำเนินการได้จากระยะไกล เพื่อทำให้มั่นใจได้ว่า จะมีการดูแลผู้ป่วยอย่างต่อเนื่องสำหรับผู้ที่มีภาวะสุขภาพจิตรุนแรง

​

   หลักการปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐานตามแนวสติปัฎฐานสี่ จึงเป็นแนวทางการพัฒนาจิตที่ยั่งยืนในพระพุทธศาสนาที่สอดคล้องกับสถานการณ์ในปัจจุบัน ดัวยการปฏิบัติวิปัสสนานากัมมัฏฐานตามแนวสติปัฎฐานสี่นี้ เป็นการมีสติกำหนดพิจารณากาย เวทนา จิต และธรรม เป็นแนวทางปฏิบัติเพื่อการบรรลุธรรมในคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาท ปรากฏข้อความว่า วิปัสสนา หมายถึง การกำหนดรู้ หรือการทำความเข้าใจสิ่งต่าง ๆ โดยครบถ้วน รอบด้าน[1] เมื่อพิจารณาในรายละเอียด สติ คือ ความระลึกรู้อารมณ์ที่เป็นฝ่ายดี ยับยั้งมิให้จิตตกไปในทางชั่ว หรือความระลึกได้ที่รู้ทันอารมณ์อันเป็นฝ่ายดี ปัฏฐาน คือ ความตั้งมั่นอยู่ในอารมณ์ ดังนั้น สติปัฏฐานก็ คือ ความตั้งมั่นในการระลึกรู้อารมณ์ที่เป็นฝ่ายดี มีความหมายโดยเฉพาะถึงอารมณ์อันเป็นที่ตั้งมั่นแห่งสติ ๔ ประการ ประกอบด้วย กาย เวทนา จิต ธรรม เพื่อให้มีความเพียร มีสัมปชัญญะ มีสติกำจัดอภิชฌาและโทมนัสเสียได้ในโลก[1]

จากสถานการณ์ความเลวร้ายของการแพร่ระบาดเชื้อไวรัสโควิท-๑๙ นี้ เราตระหนักถึงความจำเป็นที่จะต้องหาแนวทางเพื่อการพัฒนาจิตของมนุษย์ที่กำลังเดือดร้อนอยู่ในสังคมทั้งในประเทศและต่างประเทศ ซึ่งหลักการปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐานตามแนวสติปัฎฐานสี่จะเป็นเครื่องมือที่สามารถช่วยพัฒนาสภาพจิตได้ สื่อการเรียนร็นี้ จึงเป็นสื่อกลางที่เหมาะสมกับยุคสังคมวิถีชีวิตใหม่ในปัจจุบันให้กับมนุษย์ทุกเชื้อชาติที่จะสามารถปฏิบัติเพื่อผ่อนคลายอารมณ์ความทุกข์ได้

​

​